De Dulle Griet, het meesterwerk van Pieter Bruegel de Oude, blijkt oneindig te kunnen verrassen. Na een restauratie van twee jaar kwamen verschillende ontdekkingen aan het licht. “Het werk is twee jaar jonger dan dat we eeuwen gedacht hadden.” vertelt Margit Didelez publieksmedewerker van museum Mayer Van Den Bergh. Maar wat is er dan nog zo speciaal aan het werk?
Na bijna twee jaar uit Antwerpen weg te zijn, hangt de Dulle Griet weer op zijn vertrouwde plek in het museum Mayer Van den Bergh. Eerst onderging het schilderij een onderzoek en restauratie bij het Koninklijk Instituut voor Kunstpatrimonium (KIK) in Brussel. Daarna reisde het door naar het Kunsthistorisches Museum in Wenen waar het deel uitmaakte van een tentoonstelling rond Pieter Bruegel.
“We zijn bijzonder blij om het pronkstuk van Bruegel terug in het museum te hebben hangen”, verklaart Margit Didelez, publiekswerker bij het museum Mayer Van Den Bergh. “In de periode dat ze er niet hing, merkten we wel teleurstelling bij bezoekers, zeker degenen die van ver kwamen. Ze vroegen dan ook vaak wanneer het werk terug op zijn plaats zou hangen, om haar dan te komen bekijken.”
Voor Leen Huet, de schrijfster van Bruegels biografie, is de terugkeer van het schilderij het einde van een lege periode: “Ik ben al sinds mijn kindertijd aangetrokken door Bruegel. De Dulle Griet is één van zijn meest fascinerende werken, omdat er zo weinig over de betekenis geweten is. Een van de meest aangenomen verklaringen is dat de reuzin op de voorgrond ‘een roof pleegt voor de hel’ naar het bekende oude spreekwoord. Dit betekent dat de vrouw enorm bazig en agressief is. Zo erg zelfs, dat de duivels in de hel schrik van haar hebben. In die tijd was het volk angstig voor vrouwen die het voortouw namen. Men was bang dat mensen hun plaats in de maatschappij niet meer zouden kennen. Mannen mochten vooral niet de slaaf worden van een bazige vrouw, zeker niet als ze zichzelf rationeel noemden.”
Tijdens de restauratie werd het tafereel ook aan onderzoek onderworpen. Uit eerder onderzoek concludeerde men dat Bruegel het woord ‘dul’ in het canvas had aangebracht om het doek te markeren. Nu ontdekten wetenschappers dat het woord ‘dul’ eigenlijk maar een toevallige kras in het canvas was. “Door grondige reiniging en het verwijderen van oude verflagen is 1563 als datering teruggevonden, daarmee is het werk twee jaar jonger dan dat we dachten”, vertelt Margit Didelez.
“Over de Dulle Griet en het leven van Bruegel zelf wordt veel gespeculeerd”, vertelt Didelez. “Er zijn evenveel interpretaties van het werk als dat er onderzoekers zijn. Sommigen brengen het in verband met de Apocalyps, anderen brengen het in verband met de angst voor vrouwelijke emancipatie. Die veelheid aan interpretaties maakt het werk ook zo interessant en mysterieus. Er is geen eenduidige verklaring en die zullen we ook nooit krijgen. Over Bruegel zelf is niet veel geweten. Enkel wanneer hij trouwde, naar Brussel verhuisde en overleed. We weten zelfs niet zeker waar hij geboren is. Dat draagt natuurlijk ook bij tot het mysterieuze gehalte van het werk. Bruegel zelf, is even mysterieus als zijn werken.”
Op 1 maart verwelkomt auteur en Breugel-fan Jeroen Olyslaegers het meesterwerk weer in de stad. Hij gaat in gesprek met vijf bekende gasten over het helletafereel: Annemie Van Kerckhoven, Jan Lampo, Michiel Hendryckx, Tine Meganck en Wim Helsen. “Het kijken staat centraal in die gesprekken,” verklaart Jeroen Olyslaegers. “Iedere gast heeft een andere visie, of achtergrond. Die diversiteit wil ik blootleggen, om zo tot boeiende gesprekken te komen.” Tickets voor de avonden zijn al uitverkocht.
Daarnaast zal Jeroen Olyslaegers een kinderdroom kunnen vervullen op 1 maart, hij mag namelijk bij het kunstwerk slapen die nacht. “Sinds ik als achtjarige het Spaanse Spook van Willy Vandersteen las, waarin Suske & Wiske een nacht in een museum bij een Bruegel schilderij slapen, is dit al een droom van mij. 40 jaar later komt die droom eindelijk uit.”
Meer info vind je op: https://www.museummayervandenbergh.be/nl
Leave A Comment